मोबाईल चोरी किंवा फसवणुकीपासून वाचण्यासाठी ‘संचार साथी मोबाईल अ‍ॅप’ ठरणार उपयुक्त! सरकारची अत्यंत उपयुक्त सेवा
संपादकीय प्रतिनिधी | नवी दिल्ली | 18 एप्रिल 2025
डिजिटल सुरक्षेच्या दृष्टीने एक मोठा टप्पा गाठत, भारत सरकारने नागरिकांसाठी एक नाविन्यपूर्ण अ‍ॅप लाँच केले आहे – संचार साथी मोबाईल अ‍ॅप. या अ‍ॅपद्वारे हरवलेला मोबाईल फोन ब्लॉक करता येतो, फोनचा मागोवा घेता येतो आणि फसवणुकीचे कॉल्स व मेसेजेससुद्धा थेट नोंदवता येतात.
संचार साथी अ‍ॅप म्हणजे काय?
भारतीय दूरसंचार विभागाने (Department of Telecommunications – DoT) सुरु केलेले हे अ‍ॅप म्हणजे एक डिजिटल सुरक्षा यंत्रणा आहे. या अ‍ॅपमुळे मोबाईल चोरी किंवा हरवलेला फोन शोधण्याची प्रक्रिया आता अधिक सुलभ आणि प्रभावी झाली आहे.
हरवलेला मोबाईल ट्रेस करण्यासाठी संचार साथी अ‍ॅपचा वापर कसा करावा?
मोबाईल हरवल्यास किंवा चोरी झाल्यास, वापरकर्ते या अ‍ॅपद्वारे CEIR प्रणालीचा उपयोग करून IMEI नंबर ब्लॉक करू शकतात.
एकदा मोबाईल ब्लॉक झाला की, तो वापरणे अशक्य होते.
जर मोबाईल सापडला, तर IMEI पुन्हा अनब्लॉक करून फोन वापरता येतो.
फसवणुकीचे कॉल्स आणि मेसेज नोंदवा – थेट सरकारकडे!
फसवणुकीचे फोन कॉल्स, लिंक असलेले मेसेज किंवा कुठल्याही प्रकारचा सायबर धोका आढळल्यास, संचार साथी अ‍ॅप वापरून तक्रार करता येते. वापरकर्त्याला कॉल नंबर, मेसेज, त्याचा स्क्रिनशॉट आणि प्रकार निवडून तक्रार नोंदवता येते.
हे हि वाचावे
संचार साथी अ‍ॅप डाउनलोड कसा करावा?
हे अ‍ॅप Google Play Store वर उपलब्ध आहे.
अधिक माहितीसाठी http://www.sancharsaathi.gov.in या अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्या.
मोबाईलचा IMEI नंबर जाणून घेण्यासाठी *#06# डायल करा.
संचार साथी मोबाईल अ‍ॅपचे फायदे:
मोबाईल हरवल्यास त्याला निष्क्रिय करणे
सापडल्यास IMEI पुन्हा सुरू करणे
फसवणुकीचे कॉल्स आणि मेसेज थांबवण्यासाठी तक्रार
सिम तपासणी व ई-केवायसी सुविधा
डिजिटल युगात संचार साथी मोबाईल अ‍ॅप एक मोठे पाऊल
डिजिटल इंडिया मोहिमेअंतर्गत सुरु झालेला हा उपक्रम, देशात मोबाईल वापरकर्त्यांसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरत आहे. संचार साथी मोबाईल अ‍ॅप मुळे नागरिकांना अधिक सुरक्षित, पारदर्शक आणि जलद सेवा मिळू शकते.
संचार साथी अ‍ॅपमुळे SIM कार्डशी संबंधित फसवणुकीवर नियंत्रण
आज अनेक फसवणुकीचे प्रकार हे बनावट KYC माहितीच्या आधारावर नवीन SIM घेऊन होतात. संचार साथी अ‍ॅप वापरून आता नागरिक स्वतःच्या नावावर किती SIM कार्ड्स रजिस्टर आहेत हे तपासू शकतात. जर कोणतीही अनधिकृत सिम दिसली, तर त्यावर थेट तक्रार करून ती बंद करणे शक्य आहे.
ही सुविधा नागरिकांना स्वतःच्या डिजिटल ओळखीचे नियंत्रण ठेवण्यास मदत करते, ज्यामुळे बँकिंग फसवणुकीपासून वाचता येते.
संचार साथी अ‍ॅपची वापर सुलभता – प्रत्येकासाठी उपयुक्त
सरकारी अ‍ॅप म्हटले की अनेकदा लोक गोंधळतात, पण संचार साथी मोबाईल अ‍ॅप हे अ‍ॅप अत्यंत युजर-फ्रेंडली डिझाइनसह आले आहे. अगदी कमी तांत्रिक ज्ञान असलेले नागरिकही हे अ‍ॅप सहज वापरू शकतात. अ‍ॅपमध्ये मराठी, हिंदी, इंग्रजी अशा विविध भाषांचा समावेश असून, प्रत्येक स्टेप स्पष्टपणे दाखवली आहे.
या अ‍ॅपच्या वापराद्वारे ग्रामीण भागातील नागरिकांनाही त्यांच्या मोबाईल सुरक्षेवर नियंत्रण ठेवता येते, ही एक मोठी उपलब्धी आहे.
डिजिटल सुरक्षित भारतासाठी पुढचे पाऊल – जनजागृतीसाठी मोहीम सुरू
भारत सरकारकडून संचार साथी मोबाईल अ‍ॅप च्या वापराबाबत जनजागृती करण्यासाठी विशेष डिजिटल मोहीम सुरु करण्यात आली आहे. सोशल मीडियावरून, शाळा-महाविद्यालयांमधून आणि सरकारी कार्यालयांमधून लोकांपर्यंत या अ‍ॅपची माहिती पोहोचवली जात आहे.
हे अ‍ॅप वापरणाऱ्यांचे अनुभवही पॉझिटिव्ह असून अनेकांनी हरवलेले मोबाईल पुन्हा मिळवले आहेत. सरकारचा उद्देश म्हणजे प्रत्येक नागरिकाच्या हातात डिजिटल सुरक्षा देणे – आणि हे संचार साथी अ‍ॅप यशस्वी करत आहे.
मोबाईल हरवला? आता F.I.R शिवायही कार्यवाही शक्य
पूर्वी मोबाईल चोरी किंवा हरवल्यास सर्वप्रथम पोलिसात तक्रार दाखल करणे आवश्यक होते. मात्र आता संचार साथी मोबाईल अ‍ॅप च्या मदतीने F.I.R न करता देखील मोबाईल ब्लॉक करण्याची सुविधा मिळते.
या अ‍ॅपमध्ये IMEI नंबर, हरवलेला मोबाईल कोणत्या तारखेला हरवला याची माहिती आणि आधार कार्ड यासारखी माहिती भरून तुम्ही मोबाईल थांबवू शकता. ही प्रक्रिया जलद आणि सुरक्षित असून, पोलिस प्रक्रियेत दिरंगाई होणार नाही याची खात्री देते.
संचार साथी अ‍ॅपमुळे नागरिकांच्या गोपनीयतेला मिळणार संरक्षण
आजच्या डिजिटल युगात माहितीची गोपनीयता ही सर्वात मोठी गरज आहे. मोबाईल हरवले तर त्यातील वैयक्तिक फोटो, चॅट्स, बँक अ‍ॅप्सची माहिती गहाळ होण्याचा धोका असतो. पण संचार साथी मोबाईल अ‍ॅप वापरून मोबाईल निष्क्रिय केल्यास कोणतीही माहिती हॅक होण्याचा धोका टाळता येतो.
हे अ‍ॅप नागरिकांना त्यांचा वैयक्तिक डेटा सुरक्षित ठेवण्यास मदत करत असून, डिजिटल जीवनशैलीतील महत्त्वाचा टप्पा ठरत आहे.
संचार साथी मोबाईल अ‍ॅपबाबत वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)
1. संचार साथी मोबाईल अ‍ॅप कोण डाउनलोड करू शकतो?
– भारतातील कोणताही नागरिक हे अ‍ॅप Google Play Store वरून मोफत डाउनलोड करू शकतो.
2. मोबाईल हरवल्यास तक्रार केल्यानंतर किती वेळात मोबाईल ब्लॉक होतो?
– सहसा 24 तासांच्या आत तुमचा IMEI नंबर निष्क्रिय केला जातो.
3. तक्रार केल्यानंतर मोबाईल मिळाल्यास तो पुन्हा सुरु कसा करावा?
– अ‍ॅपमधील IMEI अनब्लॉक पर्याय वापरून प्रक्रिया पूर्ण करता येते.
4. संचार साथी मोबाईल अ‍ॅपमध्ये कोणकोणत्या भाषांचा समावेश आहे?
– मराठी, हिंदी, इंग्रजी, तमिळ, तेलुगू इत्यादी प्रमुख भारतीय भाषांमध्ये अ‍ॅप उपलब्ध आहे.
