फास्टॅग(Fast tag) ऑनलाइन कसा काढावा? सोपी प्रक्रिया जाणून घ्या!
हायब्रीड मार्गिका(Hybrid lane)म्हणजे काय आणि ती का बंद केली गेली?
मुंबई, 1 एप्रिल 2025: महाराष्ट्र राज्य रस्ते विकास महामंडळ (MSRDC) आणि राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरणाने (NHAI) आजपासून राज्यभरातील सर्व टोल नाक्यांवरील हायब्रीड मार्गिका आणि कॅश मार्गिका पूर्णपणे बंद करण्याचा निर्णय घेतला आहे. त्यामुळे सर्व वाहनांसाठी फास्टॅग अनिवार्य करण्यात आला असून, रोख पेमेंट करणाऱ्या वाहनधारकांना दुप्पट शुल्क भरावे लागणार आहे.
काय आहे हा नवीन नियम?
फास्टॅगद्वारे टोल वसुली पूर्णपणे डिजिटल करण्याच्या उद्देशाने केंद्र आणि राज्य सरकारने हा निर्णय घेतला आहे. 1 एप्रिल 2025 पासून, महाराष्ट्रातील सर्व टोल नाक्यांवर फक्त फास्टॅगमार्गेच टोल शुल्क वसूल करण्यात येईल. हायब्रीड मार्गिका (Hybrid Toll Lanes) आणि कॅश पेमेंट पूर्णपणे बंद करण्यात आले आहे.
हा निर्णय का घेतला गेला?
टोल नाक्यांवरील वाहतूक कोंडी कमी करणे
टोल प्रक्रियेत पारदर्शकता आणणे
वाहनधारकांचा वेळ वाचवणे
इंधन बचतीस हातभार लावणे
हायब्रीड मार्गिका म्हणजे काय? (Hybrid Toll Lanes)
हायब्रीड मार्गिका म्हणजे अशी टोल लेन, जिथे फास्टॅग आणि रोख (कॅश) दोन्ही प्रकारे टोल भरता येतो. यामुळे फास्टॅग(Fast tag) नसलेल्या वाहनांसाठी सोय होती, मात्र त्यामुळे वाहतूक कोंडी निर्माण होत होती. आता हायब्रीड मार्गिका पूर्ण बंद करण्यात आल्या आहेत, त्यामुळे फक्त फास्टॅगद्वारेच टोल भरावा लागेल.
हे हि वाचावे
पुणे शहराची वाहतुकीची शिस्त देशातील सर्वात वाईट: वाहतुकीचे नियम मोडणाऱ्यांची संख्या चिंताजनक!
कोणत्या मार्गांवर लागू होणार?
हा नियम महाराष्ट्रातील सर्व प्रमुख महामार्ग आणि टोल नाक्यांवर लागू केला जाणार आहे. यात मुंबई-पुणे एक्सप्रेसवे, मुंबई-नागपूर समृद्धी महामार्ग, वांद्रे-वरळी सी लिंक, पुणे-सोलापूर महामार्ग, मुंबई-गोवा महामार्ग आणि इतर सर्व राष्ट्रीय आणि राज्य महामार्ग यांचा समावेश आहे.
फास्टॅग(Fast Tag) नसलेल्या वाहनांना होणार मोठा आर्थिक फटका!
नवीन नियमानुसार, फास्टॅगशिवाय टोल नाक्यावर प्रवेश करणाऱ्या वाहनांना दुप्पट शुल्क भरावे लागणार आहे. त्यामुळे वाहनचालकांनी त्वरित फास्टॅग घेतल्यास अनावश्यक अतिरिक्त खर्च टाळता येईल.
फास्टॅग( Fast tag) नसलेल्या वाहनांसाठी:
नियमित टोल शुल्काच्या दुप्पट रक्कम भरावी लागेल.
तांत्रिक बिघाड झाल्यास लवकरात लवकर फास्टॅग अद्ययावत करावा लागेल.
जर फास्टॅग बॅलन्स कमी असेल, तर तो त्वरित भरणे आवश्यक असेल.
फास्टॅगचे फायदे
फास्टॅगचा वापर केल्याने वाहनचालकांना अनेक फायदे मिळतील: ✔ वेळ वाचतो – रोख भरण्यासाठी थांबण्याची गरज नाही. ✔ इंधन बचत – वाहन थांबण्याची गरज नसल्याने इंधनाची बचत होते. ✔ डिजिटल व्यवहार – पारदर्शक टोल प्रणाली लागू होईल. ✔ रोख रकमेची गरज नाही – बँक खात्यातून किंवा वॉलेटमधून थेट टोल भरला जाईल.
फास्टॅग(Fast tag) कसे खरेदी करावे आणि रिचार्ज कसे करावे?
फास्टॅग खरेदी करण्यासाठी वाहनधारक बँक, पेट्रोल पंप, टोल नाके, ई-कॉमर्स वेबसाइट्स (Amazon, Flipkart) आणि अधिकृत विक्रेते यांच्याकडून खरेदी करू शकतात. फास्टॅग रिचार्ज करण्यासाठी UPI, नेट बँकिंग, क्रेडिट/डेबिट कार्ड, आणि बँक अॅप्स वापरता येतील.
वाहनचालकांची संमिश्र प्रतिक्रिया
या निर्णयावर वाहनचालक आणि ट्रान्सपोर्ट व्यावसायिकांचे संमिश्र प्रतिसाद आहेत. मुंबईतील व्यावसायिक ट्रक चालक संतोष यादव म्हणाले, “फास्टॅगमुळे टोल नाक्यावर वेळ वाचेल, पण काहीवेळा बँकिंग तांत्रिक अडचणींमुळे अडथळे येऊ शकतात.”
तर पुण्यातील एका खासगी वाहनचालकाने सांगितले, “फास्टॅग हे उत्तम पद्धतीने राबवले गेले तर वाहनचालकांसाठी मोठा दिलासा ठरेल.” मात्र, काही वाहनचालकांना यामध्ये अजूनही अडचणी जाणवत आहेत.
1 एप्रिल 2025 पासून, महाराष्ट्रातील सर्व टोल नाक्यांवर फास्टॅग अनिवार्य करण्यात आला आहे. हायब्रीड मार्गिका आणि कॅश मार्गिका पूर्णपणे बंद करण्यात आल्या असून, फास्टॅगशिवाय टोल भरणाऱ्या वाहनांना दुप्पट शुल्क आकारले जाणार आहे. वाहनचालकांनी वेळीच फास्टॅग खरेदी करून त्याचा वापर सुरू करावा, अन्यथा अतिरिक्त शुल्क भरावे लागेल. सरकारच्या या निर्णयामुळे टोल व्यवस्थापन अधिक कार्यक्षम होणार असून वाहनधारकांसाठीही हा निर्णय फायदेशीर ठरणार आहे.
फास्टॅग ऑनलाइन खरेदी करण्यासाठी खालील सोपी प्रक्रिया अनुसरा:
फास्टॅग(Fast tag) ऑनलाईन खरेदी करण्याची प्रक्रिया:
1. बँकेच्या वेबसाइट किंवा अ‍ॅपवरून खरेदी करा:
तुम्ही कोणत्याही अधिकृत बँकेच्या वेबसाइटवर जाऊन फास्टॅग खरेदी करू शकता. उदा.
SBI FASTag – https://fastag.onlinesbi.com
ICICI Bank FASTag – https://www.icicibank.com/fastag
HDFC Bank FASTag – https://www.hdfcbank.com/fastag
Paytm FASTag – https://paytm.com/fastag
Amazon, Flipkart किंवा PhonePe, Google Pay वर देखील उपलब्ध आहे.
2. फास्टॅग(Fast tag) खरेदीसाठी आवश्यक कागदपत्रे:
वाहनाच्या RC (नोंदणी प्रमाणपत्र) ची स्कॅन कॉपी
वाहनमालकाचा PAN/Aadhaar कार्ड
वाहनधारकाचा पासपोर्ट साईज फोटो
मोबाईल नंबर आणि ई-मेल आयडी
3. फास्टॅग(Fast tag) शुल्क किती आहे?
फास्टॅगचे शुल्क ₹100-₹500 पर्यंत असते, हे वाहनाच्या प्रकारावर आणि बँकेवर अवलंबून असते.
4. फास्टॅग मिळाल्यानंतर त्याला रिचार्ज कसे करावे? (FASTag Recharge Process)
फास्टॅग रिचार्ज करण्यासाठी तुम्ही खालील पर्याय वापरू शकता:
UPI Apps: Google Pay, PhonePe, Paytm
Net Banking: संबंधित बँकेच्या वेबसाइटवरून
My FASTag App: NHAI च्या अधिकृत अ‍ॅपद्वारे
FASTag Wallets: Paytm FASTag, ICICI FASTag Wallet, HDFC FASTag Wallet
5. FASTag स्टेटस आणि बॅलन्स कसे तपासावे?
My FASTag App मधून बॅलन्स चेक करू शकता.
बँकेच्या अ‍ॅप किंवा वेबसाइटवर लॉगिन करून बॅलन्स पाहता येईल.
FASTag शी लिंक केलेल्या मोबाइल नंबरवर SMS येतो.
6. FASTag शी संबंधित समस्या असल्यास काय करावे?
FASTag काम करत नसेल तर कस्टमर केअरला कॉल करा
तुमच्या बँकेच्या कस्टमर केअरला संपर्क साधा.
FASTag टोल नाक्यावर स्कॅन होत नसेल, तर बॅलन्स तपासा आणि रिचार्ज करा.
महत्त्वाची टीप:
FASTag घेण्याआधी तुमच्या वाहनाचा नोंदणी क्रमांक आणि कागदपत्रे योग्य असल्याची खात्री करा. तसेच, तो तुमच्या वाहनाच्या समोरच्या काचेला योग्य प्रकारे चिकटवावा.
